Een van de bekendste visuele illusies is de Müller-Lyer-illusie: twee horizontale lijnen met aan de uiteinden pijlen die naar binnen of naar buiten wijzen. De lijnen zijn precies even lang, maar zo zien we dat niet — en daarom spreken we van een illusie. Hoewel deze illusie al in 1889 werd ontdekt, weten we nog steeds niet precies hoe ze ontstaat. Wel zijn er invloedrijke studies die beweren dat de cultuur waarin je opgroeit bepaalt of je gevoelig bent voor deze illusie. Maar is dat echt zo? In deze aflevering bespreken we een recent artikel dat dit bewijs opnieuw onder de loep neemt en nieuw onderzoek presenteert waaruit blijkt dat visuele illusies misschien wel universele perceptuele processen zijn. Zo blijken zelfs guppy's vatbaar te zijn voor de Müller-Lyer-illusie. Hoe dat precies zit, hoor je in deze aflevering.

Presentatie: Rolf Zwaan & Anita Eerland

Muziek geschreven en gespeeld door Rolf Zwaan

Bronnen

Amir, D., & Firestone, C. (2025). Is visual perception WEIRD? The Müller-Lyer illusion and the cultural byproduct hypothesis. Psychological Review. https://doi.org/10.1037/rev0000549

Fodor, J.A. (1983). Modularity of Mind: An Essay on Faculty Psychology. Cambridge, MA: MIT

Press.

Pylyshyn, Z.W. (1984). Computation and Cognition: Toward a Foundation for Cognitive Science Cambridge,MA: MIT Press.

In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Kort door de bocht denken (11). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

Wat zie je voor je als je denkt aan een appel? Een simpele vraag, met een simpel antwoord. Zou je denken. Maar hoewel de meeste mensen een standaard rode of groene appel voor zich zien, ziet een deel van de bevolking helemaal niets. Zij zien ook geen beelden voor zich wanneer zij een verhaal lezen, of wanneer zij herinneringen ophalen aan een gebeurtenis in het verleden. Dit onvermogen om mentale beelden op te roepen heet afantasie. In deze aflevering gaan we in op wat afantasie is, wat de voor- en nadelen zijn van afantasie (ja, er zijn voordelen!) en hoe je kunt onderzoeken of je zelf afantasie hebt. Veel mensen met afantasie weten namelijk helemaal niet dat ze dat hebben. Ook bespreken we lopend onderzoek naar afantasie waaraan elke luisteraar mee kan doen. Heb je daar interesse in, kopieer dan deze link: https://erasmusuniversity.eu.qualtrics.com/jfe/form/SV_6QMW6F2yiP5qYwS.

Presentatie: Rolf Zwaan & Anita Eerland

Muziek geschreven en gespeeld door Rolf Zwaan

Bronnen

Aphantasia Network

Kay, L., Keogh, R., & Pearson, J. (2024). Slower but more accurate mental rotation performance in aphantasia linked to differences in cognitive strategies. Consciousness and Cognition, 21. https://doi.org/10.1016/j.concog.2024.103694.

Chang S; Zhang X; Cao Y; Pearson J; Meng M, 2025, 'Imageless imagery in aphantasia revealed by early visual cortex decoding', Current Biology, 35, pp. 591 - 599.e4, http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2024.12.012

Speed, L.J., Eekhof, L.S., & Mak, M. (2024). The role of visual imagery in story reading: Evidence from aphantasia. Consciousness and Cognition, 118, 103645,https://doi.org/10.1016/j.concog.2024.103645.

Zeman, A. (2024). Aphantasia and hyperphantasia: Exploring imagery vividness extremes. Trends in Cognitive Sciences, 28(5), 467-480.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.

In onze complexe wereld moeten we vaak vertrouwen op experts. Dat doen we lang niet altijd en dat kan tot problemen leiden. Maar blind vertrouwen op experts doet dat ook. Dat geldt vooral wanneer experts zich uitspreken over morele zaken. In deze aflevering bespreken we de gevaren van een (te) groot vertrouwen in experts. And for something completely different: ook John Cleese komt nog even voorbij.

Presentatie: Rolf Zwaan & Anita Eerland

Muziek geschreven en gespeeld door Rolf Zwaan

Bronnen

Worsnip, A., Lane, D., Pratt, S., Napolitano, M. G., Gray, K., & Greene, J. A. (2025). Authority or autonomy? Philosophical and psychological perspectives on deference to experts. Philosophical Psychology, 1–36. https://doi.org/10.1080/09515089.2025.2475138

In deze aflevering refereren we aan de volgende eerdere aflevering: Zelf onderzoek doen? Waarom we toch niet zonder experts kunnen (129). Een compleet overzicht met alle thema’s uit de podcast en de bijbehorende afleveringen vind je hier op Rolfs Nederlandse blog. De samenvatting van deze aflevering wordt binnenkort gepost. Volg Rolf op Craving Coherence voor Engelstalige posts - over meer dan de onderwerpen uit de podcast.

Hosted on Acast. See acast.com/privacy for more information.