Yashaswi Udyojak

उद्योजिका होण्याचं ध्यानीमनी नसताना एखादी गृहिणी एक यशस्वी उद्योजिका होते, उद्योगही असा निवडते की त्यामुळे शेतीसाठी मोठ्या प्रमाणावर सेंद्रिय खत तयार होईल, खेड्यापाड्यातल्या अनेक महिलांना रोजगार मिळेल.

आय.टी.मध्ये नोकरी करणाऱ्या पल्लवी उटगी यांनी स्वत: आई झाल्यानंतर नोकरीला रामराम करून एका उद्योगाची सुरूवात केली. हा उद्योग त्यांना सुचला तो त्यांच्या मातृत्वादरम्यान, बाळाला लागणाऱ्या उत्तम, आरोग्यदायी डायपर्सच्या गरजेतून. भारतात अनेक प्रकारची डायपर्स मिळतात, शिवाय जुन्या काळापासून लहान बाळांकरता लंगोटही वापरले जातात, तरीही हे पर्याय पल्लवी यांना का सोयीचे वाटले नाहीत? मग त्याकरता त्यांनी कोणता पर्याय शोधून काढला? त्याचंच रुपांतर पुढे उद्योगात कसं झालं, त्याचीच ही कहाणी! ऐका, मिलिंद कुलकर्णी यांच्या आवाजात.

शिवण्याच्या मशीनचा शोध लागल्यानंतर जगात ख-या अर्थाने वस्त्र क्रांती झाली. अन्न, वस्त्र, निवारा या माणसाच्या मूलभूत गरजा मानल्या जातात. यातील वस्त्राची गरज शिवणयंत्राशिवाय भागणे शक्यच नव्हते. जगातल्या सर्व देशांमध्ये सातत्याने चालणारा व्यवसाय हा शिवणाचा आहे. या व्यवसायाचा जनक सिंगर याने हा व्यवसाय जगभर कसा पोहचवला याची ही कहाणी...

'शारंगधर' हे नाव वा आयुर्वेदिक औषधांचा ब्रॅंड आज घरोघरी परिचित आहे. विविध व्याधींवरील गुणकारी औषधांच्या या ब्रॅंडने ही किमया कशी साधली? डॉ. जयंत अभ्यंकर यांनी या उद्योगाचा पाया घालून तो कसा भरभराटीस आणला आणि आरोग्यदायी अशी ख्याती कशी मिळवली, त्याची ही गोष्ट!

उद्योजकता म्हंटल्यावर काही ठराविक उद्योग डोळ्यासमोर येतात, पण चाकोरीपेक्षा वेगळे व्यवसाय निवडणारी मंडळीही असतात. टॉयलेट हा उद्योग बनू शकतो, असा विचारही सहसा केला जात नाही. राजीव खेर यांनी तो केला आणि टॉयलेटचाही उद्योग होऊ शकतो, हे सिद्ध केलं. त्यांच्या नव्या पायवाटेविषयी…

शेतीवर आधारित अथवा शेतीला पूरक उद्योगांची संख्या अमाप आहे. थेट अन्नधान्याशी निगडीत उद्योगांचा तर त्यात प्रामुख्याने समावेश आहेच. पण इतरही अनेक उद्योग त्यातून उभे राहू शकतात. अशाच एका उद्योगाची आणि उद्योजकाची ही कहाणी…

देवयानी मांडवगणे या तरुणीनं स्वत:चा 'योग-उर्जा' स्टुडिओ कसा उभारला, आरोग्य क्षेत्रातली व्यवसाय संधी शोधून त्याचं सोनं कसं केलं, त्याची गोष्ट!

कोणत्याही व्यवसायाच्या वाढीसाठी, प्रसारासाठी त्याच्या शाखा अथवा फ्रॅंचायझी जास्तीत जास्त असणं हे चांगलं मानलं जातं. अर्थातच सर्व ठिकाणी गुणवत्ता एकसारखी असणं हेही तितकंच महत्वाचं आहे. संगणक शिक्षणाच्या बाबतीत एमकेसीएलने 8000 हून अधिक फ्रँचायझी देण्याचा प्रयोग यशस्वी केलेला आहे, तो कसा हे जाणून घेऊया.

अशाच विचारांनी प्रेरित झालेल्या आणि त्यासाठी अबुधाबीची भरभक्कम पगाराची नोकरी सोडून भारतात उद्योग उभ्या करणाऱ्या विजय माने यांची ही कहाणी…

क्रीडाप्रकार कोणताही असो, त्यासाठी विशिष्ट प्रकारचे शूज घालणं हे अलीकडे रुढ झालंय. सकाळचा फेरफटका मारणं असो अथवा मैदानावर जाऊन खेळणं असो, स्पोर्ट्स शूज घालणं हा अलिखित नियम झालाय. त्यामुळेच त्यात भरपूर ब्रॅंड्स आलेले आहेत. आदिदास हा या सगळ्यात आलेला सुरुवातीचा ब्रँड. त्याचीच ही जन्मकथा.

तंत्रज्ञानाचा वापर मूठभर सुखवस्तू लोकांसाठी नाही तर सर्वसामान्य लोकांकरता झाला तर त्यातून सर्वांचंच आयुष्य सुखकर होणार आहे. हीच गोष्ट लक्षात घेऊन आदित्य इंगळहळीकर यांनी पाठीच्या दुखण्यापासून आराम देणारी उपकरणं, तंत्रज्ञान विकसित केलं, लोकांकरता ते उपलब्ध करून दिलं. त्याचीच गोष्ट आता आपण ऐकणार आहोत.

स्वातंत्र्यानंतर भारतात लढाऊ विमानं तयार करणारी एकच कंपनी होती, हिंदुस्तान एरॉनॉटिकल्स अर्थात हि.ए. या कंपनीवर हलक्या लढाऊ विमानांच्या निर्मितीची जबाबदारी टाकण्यात आली. हरि नारायण यांच्यावर ही जबाबदारी येऊन पडली. तत्कालीन भारतात फार विकसित तंत्रज्ञान नव्हतं, अशा परिस्थितीत अमोल यादव या मुंबईच्या तरुणानं हाती काही नसताना, कोणतंही पाठबळ नसताना नव्या विमानाचं प्रारुप कसं बनवलं हे पाहणं कौतुकास्पद आहे.

लग्न म्हणलं की पारंपरिक पद्धतीचे विधी, मंगल-कार्यालयं, पत्रावळ्यांवरचं सुग्रास भोजन हे चित्र जाऊन त्याचं रुप आता वेडिंग इवेंट्सनी घेतलं आहे. वेडिंग प्लॅनर्सना बोलावून हवा तसा लग्नसोहळा करवून घेणं ही काही आता सेलिब्रिटी वा श्रीमंतांची मक्तेदारी राहिली नसून अनेक सामान्यांचाही आता अशा प्रकारच्या लग्नसोहळ्याकडे कल आहे.

लंडनमधली आय.टी. उद्योगातली सुखवस्तू नोकरी, लष्करी कुटुंबातलं आरामदायी जगणं हे सगळं सोडून स्वत: च्या हिंमतीवर काही तरी करण्याची इच्छा ही खूप महत्वाची असते अंजली पाटील यांनी आपल्यातील उपजत गुणांचा वापर करत भारतात परत येऊन व्यवसाय सुरु केला, ऐकुया त्यांची यशोगाथा.

मनोरमा इन्फोसोल्युशन्स ही सॉफ्टवेअर कंपनी स्थापन करुन ती यशाच्या शिखरावर पोहोचवणाऱ्या कोल्हापूरच्या अश्विनी दानीगोंड यांची ही कहाणी.

डिझाईनिंग म्हणजे कोणतीही गोष्ट आकर्षक, सुंदर दिसण्यासाठी केलेली कलाकुसर असा सर्वसाधारण समज असतो. प्रत्यक्षात डिझाईनिंग खूपच व्यापक संकल्पना आहे. कोणतीही वस्तू ही ती वापरण्याच्या दृष्टीने सोयीस्कर, दीर्घकाळ उपयुक्त करणारी बनवणं आणि त्याचबरोबर त्या वस्तूमध्ये सुबकपणा, नेटकेपणा ठेवणं हा ती वस्तू बनवताना केलेल्या डिझाईनमागचा विचार असतो आणि यालाच डिझाईनिंग म्हणतात. मग वस्तू कोणतीही असो. क्रिएटिव्हिटीला पुरेपूर स्कोप देणाऱ्या या व्यवसायाविषयी उलगडून सांगत आहेत, डिझाईनिंगच्या क्षेत्रातील अग्रणी संस्था असलेल्या एलिफंट डिझाइन्सच्या अश्विनी देशपांडे…

ज्येष्ठ नागरिकांसाठी- निवृत्तीनंतर काय करायचं, हा एक मोठा प्रश्न असतो. तसंच त्यांच्या आरोग्याच्या दृष्टीनेही काही गरजा बदलतात. अनेकांची मुलं देशा-परदेशात विविध ठिकाणी राहतात, सगळीकडेच ज्येष्ठांना सोबत रहायला नेता येतंच असं नाही. अशावेळी ज्येष्ठांच्या सर्व गरजा लक्षात घेऊन साकारला गेला - 'अथश्री' हा ज्येष्ठांसाठीच्या घरांचा प्रकल्प. जाणून घेऊया 'अथश्री'बद्दल

बोअर चार्जर तंत्रज्ञानाचा व्यवसाय कसा पर्यावरणपूरक आहे, उत्तम अर्थार्जनही मिळवून देणारा आणि म्हणूनच शाश्वत विकासाला कसा हातभार लावणारा आहे, हे सांगणारी ही कहाणी.

डी-मार्टसारखी स्वस्तात गृहोपयोगी वस्तू, किराणा पुरवणारी सुपरमार्केट्स आज धो-धो चालत आहेत, पण ही संकल्पना भारतात आणून, यशस्वीरित्या कोणी चालवली माहिती आहे? चला, जाणून घेऊ.

सेवाक्षेत्रात आज अग्रेसर असलेलं नाव म्हणजे बीवीजी. अनेक मोठ्या आस्थापनांपासून हॉस्पिटल्समध्ये सफाई कामासाठी सगळी यंत्रणा आणि कामगार पुरवणं, तसंच उत्तम सेवेची हमी देणारी कंपनी म्हणजे बीवीजी. हणमंतराव गायकवाड नावाच्या एका मराठी माणसानं ही कंपनी उभारुन कशी नावारुपाला आणली, त्याचीच ही गोष्ट.