Showing results by author "Johan Braeckman" in All Categories

De historische Verlichting wordt vandaag zowel verguisd als opgehemeld. Sommigen ontwaren in onze politieke zeden een Verlichtingsfundamentalisme, anderen menen dat de idealen van de Verlichting bedreigd worden. In deze serie hoorcolleges worden de verschillende aspecten van de Verlichting belicht en in verband gebracht met hedendaagse problemen en debatten. De zeven deskundigen benaderen het onderwerp vanuit diverse disciplines: historisch, economisch, religieus, sociaal en juridisch.

In het bijbelse boek Prediker was de vraag retorisch: “Wie kan recht maken wat God krom heeft gemaakt?” In onze tijd begint het er sterk op te lijken dat de mens hiertoe wel degelijk in staat is. Sinds de ontrafeling van de structuur van DNA in 1953 is de kennis van het erfelijke materiaal van levende organismen spectaculair toegenomen. Wat in de 19e en vroeg 20e eeuw begon met erwten en fruitvliegjes, resulteerde in het begin van de 21e eeuw in de ontrafeling van het menselijke genoom.

Helder en kritisch denken, is lastiger dan het lijkt. Mensen zijn geneigd om patronen te herkennen die niet bestaan en toevallige gebeurtenissen als betekenisvol te zien. We vertrouwen meer op anekdotische verhalen dan op wetenschappelijk onderzoek. Johan Braeckman behandelt in zijn college de psychologische factoren die het kritisch denken bemoeilijken. Hij verduidelijkt hoe we helderder kunnen leren denken en ons kunnen behoeden voor foute vormen van redeneren.

De evolutietheorie is één van de belangrijkste wetenschappelijke theorieën. Naast een antwoord op vragen over biologische verschijnselen, biedt ze mogelijkheden om na te denken over diverse filosofische problemen. De laatste decennia vindt ze ook haar weg naar andere academische disciplines zoals geneeskunde en de gedragswetenschappen. In zijn colleges schetst Braeckman het leven van Charles Darwin.

Wij mensen lopen het risico om foute ideeën op een slimme manier te rationaliseren. En zo graven we onszelf steeds dieper de denkput in. Hoe komt dat nu eigenlijk? En hoe voorkomen we dit? Kritisch denken komt niet van nature. Een blind proces van natuurlijke selectie heeft ons opgezadeld met een brein dat uitermate feil- en kwetsbaar blijkt voor foute ideeën, ondanks de indrukwekkende prestaties die het dagelijks levert. Helder denken is een vaardigheid die verworven dient te worden.

Arthur Conan Doyle (1859-1930) was de bedenker van Sherlock Holmes, wellicht de beroemdste fictieve figuur uit de geschiedenis van de literatuur en nog steeds een bron van literatuur, film en amusement. Jean Paul Van Bendegem, Johan Braeckman en Vitalski behandelen elk om beurt het bijzonder boeiende leven en werk van Arthur Conan Doyle. Uiteraard komen Sherlock Holmes en Dr. Watson uitgebreid aan bod, maar ze bespreken ook het minder bekende literaire werk van Conan Doyle, evenals zijn vreemde excursies in het spiritisme en zijn historische werken en politieke pamfletten.